KATARAKT

Katarakt, gözümüzün içinde doğuştan var olan merceğin şeffaflığını yitirmesi ve bunun sonucunda görme seviyesinde azalma, çift görme, ışık saçılması, gözlük numarasının değişkenlik göstermesi ile karakterize bir durumdur. Katarakt her yaşta görülebilir, ancak ilerleyen yaş ana sebeptir.

BELİRTİLER

Kataraktın belirtileri ve bulguları şöyledir:

  • Bulanık görüş
  • Gece görüşünde azalma
  • Işığa karşı duyarlılık, ışık yansıması
  • Kitap okurken veya günlük aktiviteler yapılırken daha parlak bir ışığa ihtiyaç duyulması
  • Çift görme
  • Gözlük numaralarının veya lens numaralarının sıklıkla değişmesi
  • Renklerde soluklaşma, sarılaşma

İlk zamanlarda katarak gözünüzdeki merceğin sadece küçük bir kısmını etkiler ve bu durumdan dolayı görme kaybından haberdar olmayabilirsiniz. Katarakt arttıkça mercekteki bulanıklık artar ve ışığın mercekten geçmesi gittikçe azalır.

NEDENLER

  • İlerleyen yaş
  • Şeker hastalığı
  • Güneş ışığına fazlasıyla maruz kalmak
  • Sigara
  • Obezite
  • Yüksek tansiyon
  • Göz yaralanmaları veya enfeksiyonları
  • Daha önceki göz ameliyatları
  • Uzun süre kortikosteroid kullanımı
  • Fazla alkol tüketimi
  • Anne karnında geçirilmiş enfeksiyon ve metabolik hastalıklar

Katarakt Nasıl Oluşur?

Gözün renkli kısmı olan irisin arkasında, şeffaf, renksiz, damarsız bir yapı olan lens yer alır. Lensin görevi, gözde ışınların retina üzerinde görüntü oluşturmasını sağlamaktır. Normal gözde lens, şeffaf ve transparan bir görüntüye sahiptir ancak çeşitli sebeplerle katarakt gelişmiş bir gözde şeffaflığını kaybederek opaklaşır. Bu durumda ışık ve görüntüler retinaya sağlıklı ulaşamaz ve bulanık görme olur.

Katarakt genellikle iki gözde oluşur ancak eşit derecede olmayabilir. Tek gözdeki katarakt diğer göze göre daha önceden başlamış olabilir ve buda iki gözün görüşünde farklılıklara yol acar.

Katarakt Çeşitleri;

Lensin tam merkezinde oluşan katarakt: (Nükleer Katarakt) Nükleer katarakt en sık görülen katarakt tipidir. Lensin merkezinin opaklaşması ile karakterizedir.

Lensin kenarlarında oluşan katarakt: (Kortikal Katarakt) Kortikal katarakt lensin dış cephelerinde beyaz şeritler halinde oluşan katarakt türüdür. Yavaşça gelişerek lensin merkezine doğru ilerler ve bu da yayılan ışıkların lense ulaşmasını önler.

Lensin arka tarafını etkileyen katarakt: (Posterior Subkapsüler Katarakt) Bu tür kataraktlarda opaklaşan kısım genellikle lensin arka tarafı olup, ışığın girdiği bölümdür (yani lensin merkezindedir) . Bunun yanında parlak ışıkta görüş azalmasına ve gece ışığında ışıkların saçılmasına sebep olur. En hızlı ilerleyen katarakt türüdür.

Sütüral katarakt: Lenste Y şeklinde kesafet vardır,  genellikle doğumsal, çocukluk veya gençlik dönemlerinde oluşan kataraktlar bu şekildedir.

Doğumsal katarakt: Bazı bebekler kataraktlı olarak doğar, annenin hamilelik döneminde geçirmiş olduğu enfeksiyonlar, ilaç kullanımları ana nedenlerdir.

TEŞHİS

Katarakt Ameliyat Öncesi Değerlendirme;

Öncellikle tam bir göz muayenesi yapılarak;  hastanın gözlük numarası (otorefraktometre) , görme seviyesi, göz yapılarının biomicroskopik incelemesi ile kataraktın seviyesi belirlenir. Kataraktı olan hastalarda göz yapısının hangi göz içi lense uygun olduğunu anlamak için daha detaylı bir muayeneye geçilir; korneanın detaylı analizi (Kornea Topografisi), kornea endotel hücre sayımı (Speculer Mikroskopi), görme sinirinin (NFA) değerlendirilmesi, sarı noktanın (OCT) değerlendirimesi, retinanın genel olarak değerlendirilmesi ve en önemlisi göz içi lensinin numarasının hesaplanması (Biometrik Ölçümler, Verion) yapılarak muayene sonlandırılır.

Hastanın günlük aktivitesi, kişilik yapısı ve mesleği göz önüne alınarak hangi göz içi lensinin hastaya uygun olduğuna karar verilir.

TEDAVİ

Kataraktta tek tedavi ameliyatıdır. Kataraktı iyileştiren hiçbir ilaç veya diyet yoktur.

Katarakt Ameliyatı Sırasında Ne Olur?

Katarakt ameliyatı gözünüzdeki opaklaşmış doğal lensin çıkarılarak yerine yapay şeffaf lensin takılmasıdır. Takılan yapay lense Göz İçi Lensi denir ve doğal lensiniz ile aynı konumda olarak takılır.

Katarakt ameliyatları günübirlik ameliyatlar olduğundan dolayı hastane de yatış gerektirmez. Ameliyat genellikle damla anestezisi ile yapılırken panik atak hastalığı ve gerekli durumlarda sedasyon uygulanabilir.

Katarakt cerrahisinde cerrah, Fako cihazı (fakoemülsifikasyon yöntemi) ile titreşen ses dalgaları yardımıyla kataraktı göz içerisinde kırar, parçacıkları emerek temizler. Bundan sonra göz içine kolay katlanabilir kalıcı göz içi mercek yerleştirilir. Bu cihaz sayesinde tüm işlemler çok küçük bir kesiden gerçekleştirildiği için dikiş gerekmez, iyileşme hızlı olur. Bu da hastanın günlük faaliyetlerine daha erken dönmesini kolaylaştırır.

Katarakt Cerrahisinde Göz İçine Yerleştirilen Lensler

Tek Odaklı Lensler (Monofokal) Bu lensler katarakt tedavisinin temel lensleridir. Sadece uzak netliği sağlarlar. Orta ve yakın mesafe için gözlük kullanmak gerekir. Ancak bu lenslerin mevcut astigmatı düzelten modelleride mevcuttur. (torik lens)

İki Odaklı Lensler (EDOF) Uzak ve orta mesafe arasında kesintisiz bir görüş sağlayan lenslerdir. Yakını gösterme potansiyelleri  trifokal merceklere göre daha düşüktür. Aktif çalışma hayatında olan genç hastalarda ve daha önce refraktif cerrahi geçirmiş kişlerde EDOF mercekler tercih edilmektedir .

Çok Odaklı Akıllı Lensler Uzak-Yakın Odaklı (Multifokal) Uzak Orta Yakın Odaklı (Trifokal) : Günlük aktif yaşam ve sürekli yakın, orta ve uzak mesafelerde odaklaşma ihtiyacı duyan kişilerin bu problemlerine çözüm için geliştirilen lenslerdir. Özel yapıları ile her mesafede kesintisiz net görüş sağlarlar.

Tüm bu lenslerin astigmat düzelten Torik modelleri de bulunmaktadır.

Toric Göz İçi Lensleri: Astigmatı olan veya katarakt operasyonu sonrası astigmatında artma riski olan hastalar için özel geliştirilmiş göz içi lensleridir. Eskiden hastalarda göz içi lensleri ile astigmatı düzeltmek mümkün değildi ve operasyon sonrası Excimer lazer veya gözlük kullanılarak ancak astigmata çözüm üretilebiliyordu. Günümüzde hastanın astigmat değerine uygun üretilen toric lensler ile düzeltme mümkündür. Hastanın ihtiyacına göre tek odaklı, iki odaklı ve üç odaklı(akıllı lens) modelleri mevcuttur. Toric göz içi lensleri her hastada özel olarak astigmatın açısına uyar şekilde ameliyatta yerleştirilir ve lensin açısında kayma olmaması için özel teknikler ve yardımcı ekipman kullanılır.

 

Göz sağlığı ve hastalıklarıyla ile ilgili merak ettiklerinizi mutlaka doktorunuza danışın.

maya göz