RETİNA DEKOLMANI

Retina Dekolmanı; gözün arkasındaki ağ tabaka olan retinada, oluşan bir yırtık veya delik nedeniyle altındaki pigment epitelinden araya giren vitreus sıvısı nedeniyle ayrılması olarak tanımlanır. Retina dekolmanı kısa sürede tedavi edilmezse, retina hücrelerinde geriye dönüşsüz hasar oluşup, kalıcı körlük meydana gelebilir.

BELİRTİLER

  • Uçuşmalar (görme alanında küçük lekeler, örümcek ağı benzeri tül şeklinde veya kurum yağar gibi farklı şekillerde olabilir.)
  • Şimşek çakması (fotoğraf makinasının flaşı patlar gibi ışık parlamaları görme)
  • Görme alanında bir bölgeden başlayarak perde şeklinde kapanma
  • Görme kaybı

Eğer yukarıdaki belirtilerden bir ya da birkaçı mevcut ise, vakit kaybetmeden hasta retina muayenesinden geçirilmelidir.

NEDENLER

Retina Dekolmanının ortaya çıkış biçimine göre 3 tipi vardır;

1-Yırtıklı Retina Dekolmanı: Retina dekolmanlarının çoğunluğu yırtıklıdır. Retinada oluşan yırtığın altına göz içi sıvısı geçerek retinayı alttaki dokulardan ayırır. Normalde göz içi boşluğu vitreus adı verilen jölemsi jel kıvamında bir sıvı ile doludur. Yaşlanmayla beraber vitreus sıvısının yapısında bozulmalar olur. Mevcut jel kıvamı değişir, sıvılaşır, büzüşür ve vitreusun retinaya yapışık olduğu yerlerden ayrılır. Bu ayrılmaya arka vitreus dekolmanı denir. Vitreus dekolmanı retinası sağlam olan kişilerde çoğunlukla problemsiz olarak sonuçlanır. Bazı durumlarda ise retinada yırtık veya delik oluşabilir.  Bu yırtık yerinden sıvı girmeye başlar ve retinayı bulunduğu yerden ayırır.

2-Traksiyonel (Çekintili) Retina Dekolmanı: Diyabet, travma veya bazı göz hastalıklarında göz içinde retina yüzeyinde çekinti yapan zarlar oluşabilir. Bu zarlar retinayı çekerek ayrıştırabilir. En sık olarak diyabetik retinopatiye bağlı gelişmektedir. Diyabetik retinopatide hastalığın ileri aşamalarında gelişen anormal damarlar (neovaskülarizasyon) ve fibröz bantlar retina yüzeyinde traksiyona yol açarak hastalığa neden olurlar. Hastalık İlerledikçe yırtıklar da tabloya eklenebilmektedir. Delici göz travmaları da ciddi traksiyon bantlarına yol açıp retina dekolmanına yol açabilir.

3-Seröz Retina Dekolmanı: Retina tabakasında yırtık veya delik olmaksızın retina altındaki damarlardan sıvı sızması nedeniyle göz iltahabı (üveit), göz içi tümörler, gebelikte hipertansiyon gibi çeşitli sebeplerle meydana gelebilmektedir.

RİSK FAKTÖRLERİ

  • Yaş
  • Travma
  • Geçirilmiş göz cerrahisi (katarakt ameliyatı gibi)
  • Miyopi (derece arttıkça risk artmaktadır)
  • Bir gözde daha önce retinal yırtık veya dekolman gelişmesi
  • Retinada incelme ve dejenerasyon alanlarının bulunması

TEŞHİS

Retina dekolmanının teşhisinde öncelikle hastanın şikâyetlerini detaylandıran bir anamnez sonrası göz bebekleri damlalar kullanılarak büyütülür. Biyomikroskobik muayene özel mercekler kullanılarak genellikle retina dekolmanının tanısı için yeterlidir. İndirekt oftalmoskopi ve üç aynalı mercekler kullanılarak yapılan detaylı fundus muayenesi gereklidir. Eğer göz içinde kanama varsa veya katarakt gibi göz arkasını görmemizi engelleyen bir durum varsa retina dekolmanını saptamak için ultrasonografi yapılması da gereklidir.

OCT (optik koherens tomografi) ile retina dekolmanının makulayı etkileyip etkilemediği de değerlendirilebilir.

TEDAVİ

Retina dekolmanı tedavisinde başarı oranı cerrahi ne kadar erken yapılabilirse o kadar yüksek olabilmektedir. Ayrıca cerrahi ne kadar geç yapılırsa anatomik başarı sağlanabilse de görme artışı bazen olmayabilmektedir. Bu nedenle hastalık bulguları fark edilince gecikmemek önemlidir.

Eğer retinada yırtık veya delik var ancak henüz dekolman gelişmedi ise yırtık çevrelerine lazer uygulanarak retina dekolmanı gelişimi önlenebilir. Lazer fotokoagülasyonun amacı, retina ile altındaki dokular arasında yapışıklık sağlayarak, göz içi sıvısının yırtığın altına geçmesini önlemektir. Yani lazer yırtık çevresinde bariyer görevi yapıp hastalığın ilerlemesini önlemeyi amaçlamaktadır. Bu sayede cerrahiye gerek kalmadan hastalık tedavi edilmiş olur. Genellikle poliklinik şartlarında biyomikroskopta oturur pozisyonda hızlı bir şekilde yapılabilmektedir.

Yırtıklı ve traksiyonel tip retina dekolmanında tek tedavi yöntemi cerrahidir. Retina dekolmanı tedavisinde, yırtık veya yırtıkların sayısı yerleşimi ve hastanın genel özelliklerine göre birtakım farklı cerrahi seçenekleri uygulanabilmektedir.

1.Pnömatik Retinopeksi: Eğer yırtık üst kadran yerleşimli ise göz ve hasta genel olarak uygunsa uygulanabilmektedir. Bu yöntem göz içerisine gaz enjekte edilip gazın retinayı yatıştırması ve sonrasında lazer veya krioterapi uygulanmasını içermektedir. İyi seçilmiş hastalarda başarıyla uygulanabilen bir yöntem olup her hastaya yapılamamaktadır.

2. Skleral Çökertme Cerrahisi: Retina dekolmanı tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem olan skleral çökertme tedavisinde; sert slikon bir bant retina yırtığı bölgesine denk gelecek şekilde göz çevresine yerleştirilir. Bu sayede retina yırtığı kapatılır, retina altı sıvı boşaltılarak kriyoterapi veya lazer uygulanır. Göz içi lensi koruması ve göz dışından işlemin yapılması önemli bir avantajı olup uygun hastalarda uygulanabilmektedir. Ameliyattan sonra hastanın gözlük dereceleri değişebilmektedir.

3.Pars Plana Vitrektomi: Pars Plana Vitrektomi ameliyatı, retina dekolmanın tedavisinde günümüzde en sık kullanılan yöntemdir. Bu ameliyatta göz küresine çok küçük 3 adet delik açılarak işlem yapılır. Mikrocerrahi yöntem ve aletler kullanılarak göz küresi içinde bulunan jel kıvamındaki vitreus sıvısı alınır. Yırtık veya delikler bulunarak retina altı sıvısı boşaltılıp retina dokusu altındaki tabakaya yapıştırılır. Bu yırtıklar tekrar açılmasın diye etraflarına lazer fotokoagülasyon uygulanır. Ameliyat sonunda göz içine gaz veya slikon gibi bir tampon madde verilerek yırtığın tekrar açılması engellenir. Yırtıkların göz içindeki yerleşimi veya sayısına göre hastaya ameliyat sonunda pozisyon verilir. Gazlar ortalama 4-6 hafta içinde vücut tarafından emilerek kaybolur. Slikon ise belirli bir süre sonra gözden alınması gereken bir maddedir. Slikonun gözde ne kadar süre kalacağı hastadan hastaya değişebilmektedir.

 

Göz sağlığı ve hastalıklarıyla ile ilgili merak ettiklerinizi mutlaka doktorunuza danışın.

maya göz